غفلت از زندگی صائب در اصفهان
تاریخ انتشار: ۱۰ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۱۰۵۵۵
هیچ‌گاه صائب به‌عنوان شاعر عارف و پایبند به آرا و اندیشه‌های صوفیانه در عهد صفویه موردنظر نبوده است. ازاین‌رو خبرگزاری ایمنا در گفت‌وگو با الهه رضایی، رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان به بررسی زوایا زندگی و اشعار این شاعر پرداخته است.
به گزارش ایمنا، صائب تبریزی شاعر توانمند و ادیب هنرمندی است که در روزگار خود در هند، ایران و آسیای میانه شهرت بسزایی یافته بود، و این عظمت و افتخار آنگاه برای وی حاصل‌شده است که در شیوه شاعری طرزی نو و در محتوای سخنش به ایراد نکته‌های دقیق اخلاقی، حکمی، اجتماعی و عرفانی پرداخته است که به اشعار، شکوه و جلال خاصی بخشیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سوال: دلیل گمنامی صائب نسبت به سایر شاعران هم‌عصر خویش در چیست؟
رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان: صائب در دورانی زندگی می‌کرده است که دوران صفویه بوده و در همان دوران به دلیل سیاستی که وجود داشته افراد معروف و سرشناس از تبریز به اصفهان کوچ داده شدند و در محله عباس‌آباد مشهور اصفهان اقامت گزیدند. صائب هم یکی از شاعرهایی است که در تبریز زاده شد و اصالتاً تبریزی بود و در همان دوران به اصفهان کوچانده شد و در اصفهان زندگی کرد.
متأسفانه پادشاهان صفوی پادشاهانی نبودند که از شعر، شاعری، ادب و هنر حمایت کنند به همین دلیل شاعران و اغلب هنرمندان به دلیل اینکه در هند به هنرمندان اهمیت فراوان داده می‌شد و موردتوجه پادشاهان هندی بودند، عده زیادی از شاعران تصمیم می‌گیرند از اصفهان به هند کوچ کنند و در دربار هند شروع به فعالیت نمایند. قطعاً به دلیل اینکه زبان و اقلیم تغییر می‌کند، شعرا از تمرین و تمرکز و آرامشی که می‌توانستند در شهر و کشور خودشان داشته باشند، بازمی‌مانند و به همین دلیل بخشی از ادبیات عقب‌نشینی می‌کند اما حسن کار این بوده که این تغییر اقلیم به یکی از حسن‌های آن تبدیل می‌شود.
این تغییر اقلیم است که تنوعی در زندگی شعرا ایجاد می‌کند و همین تنوع، آشنایی بافرهنگ و هنریک کشور و یک اقلیم دیگر موجب تجربه‌ای برای آنها می‌شود که این تجربه موجب تنوع و خلاقیت در ادبیات می‌گردد. همین موضوع را در شعر صائب شاهد خواهیم بود که صائب شاعر تصویر و مضمون بوده است، تصویرسازی و تصویرگری و تمثیل در شعر صائب همه نکاتی هستند که موجب می‌شود اشعار صائب از بقیه شعرا متمایز شود و موردتوجه اساتید فن قرار گیرد.
سوال: صائب اصالتاً تبریزی است چرا باید این شاعر را به‌عنوان یک شاعر سبک اصفهان در نظر گرفت؟
رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان: درست است که صائب در تبریز به دنیا آمده است ما نیز احترام زیادی برای شعرا و هنرمندان تبریزی قائل هستیم اما سبکی که صائب دارد سبک هندی است که درواقع بزرگان حوزه ادبیات بر این باور هستند که این سبک هندی نیست و سبک اصفهان است. تعداد زیادی از شعرای آن دوره در اصفهان این سبک را ابداع کردند اما چون در هند زندگی می‌کردند مشهور به سبک هندی بوده است اما به دلیل اینکه مرسوم شده و همه بر این باور هستند ما نیز به آن سبک هندی می‌گوئیم اگرچه باید باور داشته باشیم که شاعران بسیار زیادی در آن دوران این سبک را در اصفهان پرورش داده و ابداع کرده‌اند. همین سبک که در آن تمثیل و مضمون گرایی است بسیاری از ابیات به‌صورت ویژه و شاخص به یک‌ضرب‌المثل تبدیل‌شده‌اند. همان‌طور که می‌دانید در سبک هندی نیز یک بیت این‌قدر مشهور بوده که به ضرب‌المثل تبدیل‌شده است.
سوال: صائب در توسعه ادبیات به‌ویژه ادبیات شهر اصفهان چه تأثیری داشته است؟
رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان: ویژگی که صائب داشته این بوده که منزل ایشان حتی درزمانی که به هند سفرکرده بود تبدیل به مرکزی شد به‌طوری‌که در آنجا انجمن ادبی تشکیل می‌شد، یعنی پاتوقی شده بود تا شعرا گرد هم جمع شوند و برای یکدیگر شعر می‌خواندند و در مورد اشعار صائب صحبت می‌کردند و وقتی ایشان از هند برمی‌گردند این موضوع رونق بیشتری پیدا می‌کند و منزل ایشان در این راستا شهرت بیشتری پیدا می‌کند. بنابراین همین قضیه موجب شد تا شاعران بسیاری در این مکان و این دوران پرورش یابند و تعداد زیادی در خصوص ادبیات معرفی شوند تا آنجا که چه در دوران زندگی و چه بعد از دوران زندگی ایشان، شاعران زیادی سعی کرده‌اند با تقلید از سبک صائب و یا اینکه از مضامینی که صائب به آن پرداخته در شعرهای خود استفاده کنند.
سوال: چه افرادی در زندگی صائب نقش داشتند؟
رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان: صائب خود یکی از کسانی است که اگر بخواهیم بگوییم افرادی چون ایشان از بزرگانی همچون حافظ تأثیر گرفته و چه کسانی اساتید ایشان بوده‌اند، هرگز نخواهیم توانست فردی را در این خصوص نام ببریم. چراکه حافظ کتاب تفسیر قرآن را در هفت‌سالگی حفظ کرده بود و کتاب تفسیر قرآن از زمخکشری (تفسیرکشاف) را نیز حفظ بوده است. بسیار مهم است که یک فردی زمانی کتاب قرآن را حفظ باشد و یک‌زمانی می‌گوئیم کتاب تفسیر قرآن را حفظ کرده است. استفاده فراوان حافظ از شاعران قبل از خود ازجمله استاد کمال‌الدین اصفهانی بسیار قابل‌توجه است. اما در خصوص صائب شاید حتی در کتب تاریخ، نتوان استادی برایش مشخص کرد اما به دلیل مطالعه فراوان و توجه زیادی که به ادبیات قبل از زمان خود داشته است ازجمله به حافظ، می‌توان گفت صائب یک حافظ‌شناس بزرگ است و به همین دلیل ما می‌توانیم بگوییم تعداد زیادی از ادیبان قبل از دوره زندگی صائب، اساتید صائب هستند.
سوال: مضمون اشعار عاشقانه صائب عرفانی است یا برای شخصی سروده است؟
رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان: کسی در این رابطه اظهارنظری نداشته و در کتب تواریخ چیزی نگارش نشده مبنی بر اینکه صائب در آن زمان با چه کسانی حشرونشر داشته است یا مثلاً دلباخته شخص خاصی بوده است و یا نه در این رابطه هیچ اطلاعاتی موجود و نگاشته نشده است ولی مضامین عاشقانه در اشعار شاعر بسیار دیده می‌شود اما بیشتر مضامینی که در اشعار صائب مشاهده می‌شود، مضامین اجتماعی است.
سوال: چه بخشی از زندگی و شخصیت ایشان، آن‌طور که باید به آن پرداخته نشده است؟
رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان: قطعاً من خودم بسیار علاقه‌مند بودم که درزمانی که ایشان در اصفهان سکونت داشتند، پژوهشی در کتب تاریخ صورت گیرد مبنی بر اینکه با چه افرادی بیشتر رفت‌وآمد داشته و شاعرانی که در منزل این شاعر بزرگ حضور پیداکرده و پرورش‌یافته‌اند چه افرادی بوده‌اند. شاید به‌طورکلی در کتب تاریخ به آن اشاره‌شده اما جزئیات این مسائل مبهم است و ای‌کاش در این خصوص تحقیقاتی صورت می‌گرفت.
سوال: بسیاری، اشعار صائب را برگرفته از اشعار رابعه می‌دانند نظر شما در این خصوص چیست؟
رئیس دفتر تخصصی ادبیات و زبان سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان: در این رابطه نظری نمی‌دهم چراکه اشعار رابعه را نیز خوانده‌ام و همان‌طور که می‌دانید رابعه یکی از عرفای زن مشهور است ولی اینکه گرایشی از صائب به عرفان ببینم واقعیت این است که من کمتر گرایش عرفان را در اشعار صائب دیده‌ام.
کد خبر 670577منبع: ایمنا
کلیدواژه: صائب تبریزی مقبره صائب صائبيه بزرگداشت صائب آرامگاه صائب اشعار صائب خیابان صائب صائب شاعر بزرگداشت صائب تبریزی الهه رضایی اداره هنری سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق اشعار صائب سبک هندی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۱۰۵۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معرفی دستاوردها و زندگی مشاهیر هدف مهم احداث باغ مشاهیر است
مدیرعامل سازمان عمران شهرداری اصفهان با بیان اینکه عملیات اجرایی عملیات اجرایی احداث باغ مشاهیر با احداث مسیرها و خیابان‌های پیرامون پروژه آغاز شده است، گفت: معرفی ارزش‌ها، دستاوردها و زندگی مشاهیر از اهداف ساخت باغ مشاهیر است.
امیرعباس رحمتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به آغاز عملیات اجرایی احداث باغ مشاهیر در محدوده منطقه ۵ شهرداری اصفهان اظهار کرد: با توجه به برنامه‌ریزی صورت گرفته، عملیات اجرایی این پروژه از بیست‌وپنجم فروردین سال جاری آغاز شده است.
وی با بیان اینکه پروژه احداث باغ مشاهیر با اعتباری بالغ‌بر ۱۸ میلیارد ریال درحال انجام است و ماموریت سازمان اجرای پیاده‌روسازی، فضای سبز و مسیر عبوری رینگ پیرامونی باغ مشاهیر است.
مدیرعامل سازمان عمران شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: در این پروژه بیش از ۱۹۰۰۰ مترمربع زیرسازی می‌شود و پس از آن حدود ۴۷۰۰ تن آسفالت انجام خواهد شد.
کد خبر 749255
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند